Wat het is, de oorzaken en gevolgen, en hoe het gediagnosticeerd en behandeld wordt.
Overmatige slaperigheid overdag treft tussen 10% en 20% van de Amerikaanse bevolking, en uit onderzoek blijkt dat het in de lift zit. Uit de 2020 Sleep in America Poll blijkt dat Amerikanen zich gemiddeld drie dagen per week slaperig voelen en dat dit belangrijke gevolgen heeft voor hun stemming en lichamelijke gezondheid.
Hoewel het op zichzelf geen aandoening is, is overmatige slaperigheid overdag iets om serieus te nemen. Het kan zijn dat uw lichaam u probeert te vertellen dat u niet genoeg slaap krijgt, of dat het rode vlaggen opwerpt over een slaapstoornis of andere gezondheidsprobleem. Het is belangrijk dat u de tekenen van overmatige slaperigheid overdag herkent, zodat u de oorzaak kunt opsporen en verhelpen.
Wat is overmatige slaperigheid overdag?
Overmatige slaperigheid overdag wordt gedefinieerd als moeite om wakker of alert te blijven, of een verhoogd verlangen om te slapen gedurende de dag. Het gevoel van slaperigheid kan sterker zijn wanneer u een zittend beroep uitoefent, zoals tijdens het autorijden of op het werk. Hoewel het normaal is om je af en toe slaperig te voelen nadat je te weinig hebt geslapen, wordt het beschouwd als buitensporige slaperigheid overdag wanneer dit bijna elke dag gebeurt gedurende ten minste drie maanden.
Slaperigheid kan gemakkelijk worden verward met vermoeidheid, aangezien beide aandoeningen worden gekenmerkt door een gebrek aan energie en kunnen ontstaan onder vergelijkbare omstandigheden, zoals lange tijd wakker zijn. Het belangrijkste verschil is dat mensen met vermoeidheid soms niet in slaap kunnen vallen ondanks het feit dat ze zich moe en futloos voelen. Het is ook mogelijk dat vermoeidheid en slaperigheid gelijktijdig optreden.
Symptomen en gevolgen van overmatige slaperigheid overdag
Slaap speelt een belangrijke rol bij het consolideren van het geheugen, het herstellen van het immuunsysteem, en andere vitale processen. Als gevolg daarvan kan een gebrek aan goede slaap resulteren in een hele reeks symptomen die u misschien niet onmiddellijk met slaap in verband brengt.
Zelfs als u zich niet bewust slaperig voelt, kunt u last hebben van overmatige slaperigheid als u een van de volgende symptomen ervaart:
- Moeite om alert te blijven
- Gevoelens van irritatie
- Geheugenproblemen
- Moeite met concentreren
- Moeite om nieuwe concepten te onthouden
- Moeite met het nemen van beslissingen
tragere reactietijden - Risicogedrag
Slaperigheid kan verstrekkende gevolgen hebben voor de gezondheid en het dagelijks leven. Gevolgen van slaperigheid overdag zijn onder andere:
- Verhoogd risico op auto- en werkongevallen
- Verminderde arbeidsproductiviteit of academische prestaties
- Slechtere kwaliteit van leven
- Problemen met het reguleren van stemming en emoties
- Sociale en relatieproblemen
Overmatige slaperigheid kan vooral gevaarlijk zijn voor jonge volwassenen, werknemers in ploegendienst, medisch personeel en mensen die veel rijden.
Langdurig slaaptekort is in verband gebracht met een grotere kans op het ontwikkelen van diabetes, obesitas, hartaandoeningen en andere chronische aandoeningen. Slaperigheid overdag bij kinderen kan de ontwikkeling beïnvloeden, terwijl bij oudere volwassenen slaperigheid overdag het risico op vallen verhoogt en een risicofactor kan zijn voor cognitieve stoornissen, geheugenverlies en vroegere sterfte.
Wat veroorzaakt overmatige slaperigheid?
Er zijn veel mogelijke oorzaken van overmatige slaperigheid overdag. Een van de meest voorkomende oorzaken is een chronisch slaaptekort, als gevolg van lange werktijden, een onregelmatig schema, slapeloosheid, of andere redenen.
Overmatige slaperigheid kan ook worden veroorzaakt door gefragmenteerde slaap of slaap van slechte kwaliteit. Meerdere keren per nacht opstaan om naar het toilet te gaan, bijvoorbeeld, verstoort het natuurlijke verloop van de slaapfasen en kan het aandeel van de herstellende slow-wave slaap verminderen. Roken, te weinig bewegen en andere levensgewoonten kunnen de slaapkwaliteit ook verstoren en slaperigheid overdag veroorzaken.
Veel mensen die overdag overmatig slaperig zijn, lijken geen problemen te hebben om voldoende te slapen. In deze gevallen kan slaperigheid een teken zijn van een onderliggende gezondheidstoestand of slaapstoornis.
Slaap-waakstoornissen
Slaapstoornissen zoals obstructieve slaapapneu, rustelozebenensyndroom en periodic limb movement disorder staan erom bekend dat ze gefragmenteerde slaap veroorzaken. Deze aandoeningen kunnen micro-wekken veroorzaken die de slaapstroom verstoren, hoewel patiënten zich er misschien niet van bewust zijn dat ze deze aandoeningen hebben totdat ze een slaaparts bezoeken.
Andere slaap-waakstoornissen werken directer in op de neurologische mechanismen die de slaapcyclus reguleren. Aandoeningen zoals narcolepsie en idiopathische hypersomnie zouden invloed hebben op de hormonen die de waakzaamheid bevorderen, waardoor men overdag slaperig is.
Mensen met een circadiaans ritme stoornis ervaren een disconnectie tussen hun innerlijke lichaamsklok en de tijdstippen waarop ze wakker moeten zijn. Dit kan zowel slapeloosheid veroorzaken als men probeert te slapen als overmatige slaperigheid als men wakker is.
Andere gezondheidsproblemen
Chronische medische aandoeningen en geestelijke gezondheidsproblemen gaan vaak gepaard met slaperigheid overdag. Veel voorkomende boosdoeners zijn depressie, angst, schizofrenie, lupus, de ziekte van Parkinson, multiple sclerose, kanker, chronische pijn, obesitas en hypothyreoïdie, onder anderen.
Gezondheidsaandoeningen en slaapproblemen hebben vaak een tweerichtingsverkeer effect. Niet goed slapen kan het herstel belemmeren en ook de diagnose van gezondheidsproblemen zoals de ziekte van Parkinson in een later stadium voorspellen. Nieuw onderzoek suggereert dat de neiging tot slaperigheid overdag zelfs een genetische component kan hebben.
Medicijnen die worden gebruikt om gezondheidsproblemen te behandelen kunnen ook slaperigheid overdag als bijwerking hebben, net als stoffen als alcohol of verdovende middelen.
Wanneer moet u met uw arts praten?
Je moet naar de dokter gaan als je je voortdurend moe voelt, als overmatige slaperigheid overdag je dagelijkse leven beïnvloedt, of als je denkt dat het een teken is van een onderliggende aandoening.
Uw arts zal tests doen en vragen stellen over uw slaapgewoonten om te proberen de oorzaak van uw slaperigheid te achterhalen. Hij of zij kan ook aan uw bedpartner vragen of u ‘s nachts hijgt, snurkt of uw benen beweegt. Als ze een slaapstoornis vermoeden, kunnen ze u doorverwijzen naar een slaapspecialist om meer tests uit te voeren.
Behandelingsmethoden voor slaperigheid overdag zijn afhankelijk van de oorzaak. De arts zal u waarschijnlijk eerst slaaphygiënische tips geven en u aanmoedigen om meer te slapen. Hij kan de medicijnen die u neemt aanpassen en samen met u een behandelplan opstellen voor onderliggende aandoeningen, die op zichzelf moeten worden behandeld.