
Een inleiding tot wat ze zijn, wanneer ze gebeuren, wat ze betekenen en hoe nachtmerries te stoppen.
Dromen zijn een van de meest fascinerende en mystificerende aspecten van de slaap. Sinds Sigmund Freud aan het eind van de 19e eeuw de aandacht vestigde op het potentiële belang van dromen, is er veel onderzoek verricht om zowel de neurowetenschappen als de psychologie van dromen te ontrafelen.
Ondanks deze voortschrijdende wetenschappelijke kennis, is er nog veel onbekend over zowel slaap als dromen. Zelfs de meest fundamentele vraag – waarom dromen we überhaupt? – is nog steeds onderwerp van aanzienlijke discussie.
Hoewel iedereen droomt, kunnen de inhoud van die dromen en hun effect op de slaap dramatisch verschillen van persoon tot persoon. Hoewel er geen eenvoudige verklaring is voor de betekenis en het doel van dromen, is het nuttig om de basis van dromen te begrijpen, de mogelijke impact van nachtmerries, en stappen die u kunt nemen om beter te slapen met zoete dromen.
Wat zijn dromen?
Dromen zijn beelden, gedachten, of gevoelens die zich voordoen tijdens de slaap. Visuele beelden zijn de meest voorkomende, maar dromen kunnen betrekking hebben op alle zintuigen. Sommige mensen dromen in kleur, terwijl anderen dromen in zwart-wit, en mensen die blind zijn hebben de neiging om meer droomcomponenten met betrekking tot geluid, smaak en geur te hebben.
Studies hebben aangetoond dat er verschillende soorten droominhoud zijn, maar een aantal typische kenmerken van dromen zijn onder meer:
- Het heeft een eerste-persoons perspectief.
- Het is onvrijwillig.
- De inhoud kan onlogisch of zelfs onsamenhangend zijn.
- De inhoud omvat andere mensen die interageren met de dromer en met elkaar.
- Het roept sterke emoties op.
- Elementen van het wakende leven worden in de inhoud verwerkt.
Hoewel deze kenmerken niet universeel zijn, komen ze in ieder geval tot op zekere hoogte voor in de meeste normale dromen.
Waarom dromen we?
De discussie onder slaapdeskundigen over waarom we dromen duurt voort. Verschillende theorieën over het doel van dromen zijn onder andere:
- Het opbouwen van geheugen: Dromen is in verband gebracht met de consolidatie van het geheugen, wat suggereert dat dromen een belangrijke cognitieve functie kan hebben van het versterken van het geheugen en het terughalen van informatie.
- Verwerken van emoties: Het vermogen om gevoelens in verschillende denkbeeldige contexten te beleven en te herbeleven kan deel uitmaken van de methode van de hersenen om emoties te beheersen.
- Mentale huishouding: Perioden van dromen zouden een manier van de hersenen kunnen zijn om “orde op zaken te stellen”, om gedeeltelijke, foutieve of onnodige informatie op te ruimen.
- Onmiddellijke herhaling: Droominhoud kan een vorm zijn van vervormde instant replay waarin recente gebeurtenissen worden herzien en geanalyseerd.
- Incidentele hersenactiviteit: Deze opvatting stelt dat dromen slechts een bijproduct van de slaap is dat geen wezenlijk doel of betekenis heeft.
Experts op het gebied van neurowetenschappen en psychologie blijven experimenten uitvoeren om te ontdekken wat er in de hersenen gebeurt tijdens de slaap, maar zelfs met voortdurend onderzoek, kan het onmogelijk zijn om een theorie over waarom we dromen overtuigend te bewijzen.
Wanneer dromen wij?
Gemiddeld dromen de meeste mensen ongeveer twee uur per nacht. Dromen kan gebeuren tijdens elke fase van de slaap, maar dromen zijn het meest productief en intens tijdens de REM (Rapid Eye Movement) fase.
Tijdens de REM-slaap versnelt de hersenactiviteit aanzienlijk in vergelijking met de niet-REM stadia, wat de verschillende soorten dromen tijdens deze stadia helpt verklaren. Dromen tijdens de REM slaap zijn meestal levendiger, fantasierijker en/of bizarder, ook al kunnen ze elementen van het wakkere leven bevatten. Niet-REM dromen daarentegen hebben de neiging een meer coherente inhoud te hebben die gedachten of herinneringen inhoudt die aan een specifieke tijd en plaats gebonden zijn.
De REM-slaap is niet gelijkmatig over de nacht verdeeld. Het merendeel van de REM slaap vindt plaats tijdens de tweede helft van een normale slaapperiode, wat betekent dat dromen de neiging heeft te worden geconcentreerd in de uren voordat men wakker wordt.
Hebben dromen een betekenis?
Hoe dromen geïnterpreteerd moeten worden, en of ze überhaupt betekenis hebben, is een controversiële kwestie. Terwijl sommige psychologen hebben betoogd dat dromen inzicht geven in iemands psyche of dagelijks leven, vinden anderen dat hun inhoud te inconsistent of verbijsterend is om een betrouwbare betekenis te hebben.
Vrijwel alle deskundigen erkennen dat dromen inhoud kunnen hebben die teruggaat op wakkere ervaringen, hoewel de inhoud kan worden veranderd of verkeerd voorgesteld. Bijvoorbeeld, in het beschrijven van dromen, mensen vaak verwijzen naar mensen die ze duidelijk herkennen, zelfs als hun uiterlijk is vervormd in de droom.
De betekenis van details uit het echte leven die in dromen verschijnen, is echter verre van vaststaand. De “continuïteitshypothese” in droomonderzoek stelt dat dromen en het wakende leven met elkaar verweven zijn en dus overlappende thema’s en inhoud hebben. De “discontinuïteit hypothese”, aan de andere kant, ziet het denken tijdens dromen en waken als structureel verschillend.
Hoewel de analyse van dromen een onderdeel kan zijn van persoonlijke of psychologische zelf-reflectie, is het moeilijk om te stellen, op basis van het bestaande bewijsmateriaal, dat er een definitieve methode is voor het interpreteren en begrijpen van de betekenis van dromen in het wakende, alledaagse leven.
Welke soorten dromen zijn er?
Dromen kunnen vele verschillende vormen aannemen. Lucide dromen doen zich voor wanneer een persoon in een droom is terwijl hij zich actief bewust is dat hij droomt. Levendige dromen hebben een bijzonder realistische of duidelijke droominhoud. Slechte dromen zijn samengesteld uit vervelende of verontrustende inhoud. Terugkerende dromen hebben betrekking op dezelfde beelden die zich in de loop van de tijd in meerdere dromen herhalen.
Zelfs binnen normale dromen, zijn er bepaalde soorten van de inhoud die zijn bijzonder herkenbaar. Tot de meest herkenbare en veel voorkomende thema’s in dromen behoren dingen als vliegen, vallen, achtervolgd worden, of het niet kunnen vinden van een toilet.
Wat zijn nachtmerries?
In de slaapgeneeskunde is een nachtmerrie een nare droom die een persoon uit zijn slaap doet ontwaken. Deze definitie verschilt van het gangbare gebruik waarbij elke bedreigende, enge of hinderlijke droom een nachtmerrie wordt genoemd. Hoewel nare dromen normaal en meestal goedaardig zijn, kunnen frequente nachtmerries iemands slaap verstoren en overdag een verstoord denken en humeur veroorzaken.
Hebben dromen invloed op de slaap?
In de meeste gevallen hebben dromen geen invloed op de slaap. Dromen maakt deel uit van een gezonde slaap en wordt over het algemeen als volkomen normaal beschouwd en zonder negatieve gevolgen voor de slaap.
Nachtmerries vormen hierop een uitzondering. Omdat nachtmerries gepaard gaan met wakker worden, kunnen ze problematisch worden als ze vaak voorkomen. Beangstigende dromen kunnen ertoe leiden dat iemand de slaap vermijdt, wat leidt tot onvoldoende slaap. Wanneer ze wel slapen, kan het eerdere slaaptekort een REM-slaaprebound veroorzaken die de nachtmerries nog verergert. Deze negatieve cyclus kan ertoe leiden dat sommige mensen met frequente nachtmerries slapeloosheid gaan ervaren als een chronisch slaapprobleem.
Daarom moeten mensen die meer dan een keer per week nachtmerries hebben, gefragmenteerd slapen, overdag slaperig zijn of veranderingen in hun denken of stemming hebben, met een arts praten. Een arts kan deze symptomen bekijken om de mogelijke oorzaken en behandelingen van hun slaapprobleem vast te stellen.
Hoe kunt u dromen onthouden?
Voor mensen die dromen willen documenteren of interpreteren, is het herinneren van dromen een belangrijke eerste stap. Het vermogen om dromen te herinneren kan voor elke persoon anders zijn en kan variëren op basis van leeftijd. Hoewel er geen gegarandeerde manier is om het herinneren van dromen te verbeteren, raden deskundigen bepaalde tips aan:
- Denk aan je dromen zodra je wakker wordt. Dromen kunnen in een oogwenk worden vergeten, dus u wilt dat het herinneren ervan het eerste is wat u doet als u wakker wordt. Voordat je opstaat of zelfs maar goedemorgen zegt tegen je bedpartner, sluit je je ogen en probeer je dromen in je hoofd na te spelen.
- Houd een dagboek of app bij de hand om de inhoud van je dromen bij te houden. Het is belangrijk om een methode te hebben om droomdetails snel vast te leggen voordat je ze kunt vergeten, ook als je ‘s nachts wakker wordt uit een droom. Voor de meeste mensen werkt een pen en papier op hun nachtkastje goed, maar er zijn ook smartphone-apps die je helpen een georganiseerd en doorzoekbaar droomdagboek te maken.
- Probeer ‘s ochtends rustig wakker te worden. Een abrupt ontwaken, bijvoorbeeld door een wekker, kan ervoor zorgen dat je snel wakker wordt en uit een droom ontwaakt, waardoor het moeilijker wordt om je de details van de droom te herinneren.
Herinner uzelf eraan dat het terughalen van dromen een prioriteit is. Vertel uzelf in de aanloop naar het slapengaan dat u zich uw dromen zult herinneren en herhaal deze mantra voordat u gaat slapen. Hoewel dit alleen niet kan garanderen dat u zich uw dromen zult herinneren, kan het u aanmoedigen om te onthouden de tijd te nemen om over dromen na te denken voordat u aan uw dag begint.
Hoe kunt u nachtmerries stoppen?
Mensen met frequente nachtmerries die de slaap verstoren zouden met een arts moeten praten die kan vaststellen of ze een nachtmerriestoornis hebben of een andere aandoening die hun slaapkwaliteit beïnvloedt. Behandeling voor nachtmerriestoornis omvat vaak gesprekstherapie die probeert negatieve gedachten, stress en angst tegen te gaan die nachtmerries kunnen verergeren.
Veel vormen van gesprekstherapie proberen zorgen of angsten te verminderen, waaronder die welke in nachtmerries kunnen ontstaan. Deze vorm van blootstelling- of desensibilisatie-therapie helpt veel patiënten om hun emotionele reactie op negatieve beelden te herformuleren, omdat het onderdrukken van negatieve gedachten nachtmerries juist kan verergeren.
Een andere stap om nachtmerries te verminderen is het verbeteren van de slaaphygiëne, die zowel slaapgerelateerde gewoonten als de slaapkameromgeving omvat. Een gezonde slaaphygiëne kan uw nachtelijke slaap voorspelbaarder maken en kan u helpen de hele nacht door te slapen, zelfs als u nare dromen hebt. Voorbeelden van gezonde slaaptips zijn:
- Volg een stabiel slaapschema: Houd elke dag een vast schema aan, ook in het weekend of op andere dagen waarop u niet op een bepaalde tijd wakker hoeft te worden.
- Kies inhoud voor het slapengaan zorgvuldig: Vermijd enge, verontrustende of stimulerende inhoud in de uren voor het slapengaan, aangezien dit negatieve gedachten kan uitlokken tijdens de slaap.
- Doe elke nacht rustig aan: Lichaamsbeweging overdag kan u helpen ‘s nachts beter te slapen. Probeer ‘s avonds uw lichaam en geest rustig te laten ontspannen voordat u naar bed gaat, bijvoorbeeld door licht te stretchen, diep te ademen of andere ontspanningstechnieken toe te passen.
- Beperk alcohol en cafeïne: Het drinken van alcohol kan later in de nacht een meer geconcentreerde REM-slaap veroorzaken, waardoor het risico op nachtmerries toeneemt. Cafeïne is een stimulerend middel dat uw slaapschema in de war kan sturen en uw hersenen op scherp kan zetten wanneer u in slaap wilt vallen.
- Sluit afleidingen in de slaapkamer uit: Probeer een slaapomgeving te creëren die donker en stil is, lekker ruikt en een aangename temperatuur heeft. Een ondersteunende matras en kussen kunnen uw bed meer uitnodigend en knus maken. Al deze factoren maken het gemakkelijker om u rustig te voelen en om ongewenst ontwaken te voorkomen, dat kan leiden tot onregelmatige slaappatronen.
Partners: